Skip to main content

Elementary Particles

Elementaire deeltjes

December 24, 2011

By Arnold Jansen op de Haar

I rather pity the Higgs boson. As far as I understand it, this particle flies back and forth like a madman but no one can see it. The most it amounts to is a spike in the ‘background noise’.

It seemed close to being ‘discovered’ but it’s still not certain it actually exists, and if it is discovered it will only raise more questions, for example about gravity.

At this point a TV programme calls in an expert. Luckily the expert turned out to be Robbert Dijkgraaf, president of the Dutch Academy of Science. You could follow his explanation. According to Dijkgraaf it may be some time before they find conclusive evidence.

It strikes me that we get to hear from fewer experts the more complex the subject; I mean the same person pops up everywhere. Meanwhile, the expert who was most closely involved is probably watching at home on the sofa.

The sciences form a black hole in my knowledge. When sitting my A level in Mathematics, I didn’t even bother to look at the integral calculus questions. It’s good to know what you don’t understand.

Actually, another black hole concerns flora and fauna. I do love nature, but I can’t distinguish between different types of tree or tell a godwit from a grebe.

In a pub quiz it’s best to team me up with a biologist and physicist to maximise the chance of winning. The strangest things are lodged in my brain, such as the fact that people didn’t start reading in silence until the early Middle Ages. Prior to this everyone read aloud. The growing influence of monastic life encouraged reading in silence, because the monks didn’t want to disturb each other in the scriptorium. It’s quite useless information, but still nice to know. (I can also whistle the theme tunes of the TV series Dallas and Dynasty, plus at least six national anthems.)

Something odd is happening: the world is becoming more and more complex, yet in the media they keep enlisting the man in the street to sit on panels to gauge opinions. This makes me itch and it’s why I don’t believe in referendums; only politicians who are at a loss what to do call a referendum.

Interviewing passers-by in the street is a popular item in the media. ‘Should Greece stay in the euro?’ No one ever answers like this: ‘Sorry, I know more about breeding pigeons.’

Gerdi Verbeet, the chairman of the Second Chamber of the Dutch Parliament, even managed to suggest that chamber membership should reflect society. So according to the chairman there is a need for more less-educated members. This doesn’t bear thinking about; you’ve already been watching the average man or woman on TV all evening, only to encounter them in parliament as well.

You’re astonished to see your local bike repairer on the benches as defence expert, next to a hooligan looking after sport. The chairman says, ‘It’s now Aunt Jane’s turn to ask the Finance Minister a few questions about the euro crisis.’

I get the impression that members of the House of Commons are just a bit less ordinary than their Dutch colleagues, but maybe that’s because in Britain they represent a constituency.

I occasionally can’t help thinking that one half of humanity seems to become more stupid as the other half gets cleverer. This maintains the average intelligence level, but society grows more complex and science advances. Politics is where this shows up first. The gulf isn’t between politicians and citizens, but between politicians and knowledge.

I’m going to celebrate Christmas with a few lovely elementary particles, also known as family. In addition, for the last few weeks an enormous spike has been showing up in my background noise: a spectacular elementary particle. It’s a first-rate cliffhanger. Merry Christmas!

© Arnold Jansen op de Haar
© Translation Holland Park Press

You can leave your comment on our forum.

Visit Arnold’s home page to find out more about his other publications.
 
Previous columns:

Tips for Parents

An Altruistic Writer

Ik heb een beetje medelijden met het Higgsdeeltje. Wat ik ervan begrijp is dat het als een dolle heen en weer vliegt maar niemand het ziet. Het is hoogstens een ‘piek’ in de ‘achtergrondruis’.

Het zou ‘bijna ontdekt’ zijn maar het is nog steeds niet zeker of het wel echt bestaat. En als het ontdekt wordt, roept dat weer nieuwe vragen op, bijvoorbeeld over de zwaartekracht.

Op tv roept men dan de hulp in van een deskundige. Gelukkig was die deskundige in Nederland Robbert Dijkgraaf, president van de Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen. Hij legde het begrijpelijk uit. Volgens Dijkgraaf kan het nog wel even duren voor er sluitend bewijs wordt geleverd.

Opvallend is wel dat hoe complexer het onderwerp is, hoe minder deskundigen er worden opgevoerd. Ik bedoel: dat je dezelfde figuur overal terugziet. Terwijl de deskundige die er het meest bij betrokken is waarschijnlijk thuis op de bank zit.

De bètawetenschappen zijn het zwarte gat in mijn kennis. Bij mijn eindexamen wiskunde op het VWO ben ik niet eens aan de integraalrekening begonnen. Het is goed om te weten wat je niet weet.

Het andere zwarte gat betreft overigens flora en fauna. Ik houd wel van de natuur maar ik kan geen boomsoort van een andere onderscheiden en geen grutto van een fuut.

Bij een pubquiz kun je mij het beste tussen een bioloog en een natuurkundige zetten. Dan heb je kans dat we winnen. De gekste dingen zitten in mijn hoofd. Zoals het feit dat men pas in de vroege middeleeuwen in stilte ging lezen. Voor die tijd las men hardop. Dat in stilte lezen kwam door de opkomst van het monastieke leven. Die monniken wilden elkaar in het scriptorium niet storen. Je hebt er niets aan maar het is toch fijn om te weten. (Ik kan ook de begintune van de tv-series Dallas en Dynasty en minstens zes volksliederen fluiten.)

Er is iets raars aan de hand: de wereld wordt steeds complexer maar veel media werken met een forum van doorsnee burgers om meningen te peilen. Dan krijg ik jeuk. En daarom geloof ik ook niet in het referendum. Referenda worden gehouden als politici het niet meer weten.

Het straatinterview viert hoogtij. ‘Moet Griekenland in de euro blijven?’ Dan is er nooit iemand die zegt: ‘Sorry, ik weet meer van duiven melken.’

De voorzitter van de Tweede Kamer Gerdi Verbeet presteerde het al om te zeggen dat de Kamer een afspiegeling moet zijn van de samenleving. Er moeten volgens de voorzitter meer lager opgeleiden in. Persoonlijk moet ik daar niet aan denken. Zie je de doorsnee man of vrouw al de hele avond op tv, zit die ook nog in het parlement.

Dat je tot je grote schrik opeens je fietsenmaker in de bankjes ziet als woordvoerder defensie naast een hooligan voor sport. De voorzitter: ‘Wij geven het woord aan tante Truus om de minister van financiën enkele vragen te stellen over de eurocrisis.’

Ik heb de indruk dat de leden van het Britse House of Commons net iets minder gewoon zijn dan die in Nederland. Maar misschien komt dat door het districtenstelsel.

Ik denk wel eens dat de ene helft van de mensheid steeds dommer wordt en de andere helft steeds slimmer. Dan blijft de gemiddelde intelligentie gelijk. Maar de maatschappij wordt steeds ingewikkelder en de wetenschap schrijdt voort. De eerste plaats waar je dat merkt is de politiek. Het is niet de kloof tussen politici en burgers maar tussen politici en kennis.

Zelf ga ik met een paar gezellige elementaire deeltjes Kerst vieren. Men noemt dat familie. En verder zit er sinds enkele weken een enorme piek in mijn achtergrondruis: een heel leuk elementair deeltje. Een cliffhanger van jewelste. Zalig kerstfeest.

© Arnold Jansen op de Haar

U kunt reageren op ons forum.

Eerdere columns: