Met de komst van de sociale media is de levensduur van het nieuws steeds korter geworden. Wat vandaag nieuws is, is morgen al vergeten. Werd Jezus nu gekruisigd dan was hij een dag lang een trending topic op Twitter.

De lezer op internet stelt zijn eigen nieuws samen, opeens is hij een journalist. Het nieuws is bijna democratisch geworden. Maar ‘democratisch nieuws’ is zoiets als ‘democratische opera’ of ‘democratisch ballet’. Je moet er niet aan denken.

Het ene nieuws is belangrijker dan het andere. Ik keek afgelopen vrijdag live op tv naar het voorlezen van de aanklacht tegen Ratko Mladic. Ratko Mladic heeft enige granaten op mij laten afvuren. Ratko Mladic is tevens verantwoordelijk voor de grootste massamoord in het Europa van na de Tweede Wereldoorlog.

Die aanklacht was een belangrijk nieuwsfeit. Maar het was meer. Daar zat hij, de generaal. En de rechter sprak een samenvatting uit van de aanklacht. Die samenvatting duurde een half uur. Er kwamen plaatsnamen langs die ik kende, omdat ik daar geweest was tijdens de oorlog. En het ontroerde me. De slachtoffers kregen een stem. En de beul moest er naar luisteren.

Maar stel dat je nog nooit van Ratko Mladic gehoord had, of van de oorlog in Bosnië, dan was Lady Gaga op Twitter net zo belangrijk, zo niet belangrijker.

Lady Gaga liet afgelopen week namelijk weten dat ze het geweldig vond dat haar fans haar album voor 99 dollarcent van Amazon konden downloaden. Omdat het ‘voor iedereen toegankelijk moet zijn’. Dat lijkt sympathiek. En nergens lees je dan: ‘Lady Gaga’s actie is funest voor beginnende artiesten’.

Het vergaan van de wereld was nog zo’n onderwerp. Een of andere halvegare had de ondergang van de wereld voorspeld. Een handjevol mensen geloofde in die halvegare. Maar op Twitter was het een groot onderwerp. En als de wereld dan niet vergaat, is er wel weer een nieuwe datum. Zelfs serieuze nieuwsrubrieken begonnen er aandacht aan te besteden.

Soms zijn Twitter en Facebook heel belangrijk voor ontwikkelingen in de wereld. De ‘Arabische lente’ zou er niet geweest zijn zonder sociale media. Maar de Arabische lente lijkt steeds meer een virtuele lente te worden.

Je moet zelf hiërarchie aanbrengen in het nieuws. Neem het volgende rijtje nieuwsfeiten van de afgelopen tijd: ‘Film inspireert twee bankrovers tot overval als non’, ‘95-jarige steelt condooms’, ‘Cheryl Cole ontslagen bij de Amerikaanse versie van X-factor’, ‘Straling in reactor 1 Fukushima tot recordhoogte gestegen’, ‘Paard geweigerd bij McDrive’ en ‘Mensenhaaien worden rustig van AC/DC’.

Alles moet steeds sneller. De levensduur van een roman is zes weken, denken sommige uitgevers. Dan geloven ze niet in hun boeken. Goede romans hebben een levensduur van 300 jaar. Wellicht langer, maar de moderne roman ontstond zo’n 300 jaar geleden.

Voor sommige non-fictie is de levensduur meer dan 2000 jaar. ‘Als je wil weten hoe je in heel weinig woorden heel veel vertelt, moet je eens een evangelie lezen,’ zeg ik tegen mijn schrijfcursisten. ‘Ook als je niks gelooft. Over die evangeliën heeft men eerst honderd jaar nagedacht. En nu is het verhaal al 2000 jaar een trending topic.’

Ik lees momenteel De wolken van Hugo Claus (1929-2008). Uit de geheime laden van Hugo Claus luidt de ondertitel. Het bestaat uit notities voor interviews, gecorrigeerde gedichten, kattebelletjes, dagboeken etc. Het is prachtig.

Je hebt mensen die op Twitter voortdurend dingen laten weten als ‘ik ga nu slapen’. Ik ben niet tegen Twitter maar het gaat erom hoe je er gebruik van maakt. Geheime laden wil ik inzien. ‘Thomas van Aquino schreef dertien miljoen woorden’, noteerde Hugo Claus. En Claus geloofde nergens in. Nou ja, wel in schoonheid, denk ik. Die schreef nooit: ‘Ik ga nu slapen’.

Nieuws is geen reality tv. Het belang van mensen die het nieuws duiden neemt alleen maar toe. Brekend Nieuws! Ik ga nu verse aspergesoep koken. Maar ik zet het niet op Twitter.

© Arnold Jansen op de Haar

U kunt reageren op ons forum.