By Arnold Jansen op de Haar
Recently the members of the new Dutch government were sworn in by the Queen. They had to redo it because one of the channels had missed the ceremony due to an ad break. The Queen spoke about ‘rehearsing a play’. It reminded me of an old army saying: ‘double-stitched lasts longer’.
Depending on whether or not they believe in God – they take this very seriously in the Netherlands – ministers swear or affirm that they will not accepts gifts or honours and have not promised any, and that they will be faithful to the Constitution and the Queen.
In most countries civil servants take an oath. The most wonderful oath is the one taken by Privy Counsellors in the UK. For a long time this oath was secret, and disclosing it was criminal, even treasonous.
It’s quite a long text, in which the Privy Counsellor swears to be faithful to his own conscience, swears allegiance to the Queen and promises to defend all authorities ‘against all Foreign Princes, Persons, Prelates, or Potentates’. You can picture prelates and potentates holding hands as they run across the beach at Dover.
Once I too took an oath. I could have made an affirmation, but I called upon God’s help. So I raised two fingers in the air, and I swore, as well as to abide by the law and to be subject to military discipline, my allegiance to the Queen.
This week I said to someone: ‘I would never repeat that oath. I’m not bending in all directions.’
To swear allegiance to a person is actually quite odd. This person may well go on to do stupid things – I’m thinking, for example, of the Spanish king who went hunting elephants.
There were even a few ministers at the swearing in of the Dutch government who would actually love to abolish the monarchy. So they were taking an oath to someone they want to get rid of. Or, in other words, they were turning hypocrisy into an art form.
Now, some legal experts will argue that ‘the Queen’ represents ‘the people’. The Queen is just a figurehead, so in fact you’re swearing loyalty to the people through the Queen. But if there’s anything you have to watch out for, it’s the people: the people are anonymous. You can only consult your own conscience.
It’s lucky that I never went to an American school. They swear allegiance to the flag and, following America’s example, even here you increasingly see people putting their right hand across their heart when the national anthem is played. So sad.
I can feel moved when the Wilhelmus (the Dutch national anthem) is played, but also by God Save the Queen. I even feel this way when I hear the Russian national anthem, but only because I like the tune. And do I put my hand across my heart? Not really.
Pledging allegiance to the constitution is also quite strange. The new Dutch cabinet have committed themselves to making changes to the constitution, so they have sworn to uphold something which they want to change.
Legal experts will maintain that you need new elections to put constitutional changes into force, yet this government’s intention is to change the constitution.
Repeating the oath may well resemble a stage play, but the whole concept of taking an oath is a stage play.
It’s like being invited for dinner, when the hostess has pulled out all the stops to cook a wonderful meal and asks: ‘You love Brussels sprouts, don’t you?’ Even though you abhor sprouts, out of politeness you answer enthusiastically: ‘Yes, lovely!’ Somewhere inside your head a small voice adds: ‘So help me, God almighty.’
Maybe it is better to say: ‘I swear or promise that according to my conscience …’ In other words, you can only be loyal to yourself.
That I swear and promise with my hand across my heart, but with prejudice, because I’m not entirely consistent.
© Arnold Jansen op de Haar
© Translation Holland Park Press
Die ministers zweren of beloven (al naargelang ze in God geloven of niet, men is daar in Nederland heel precies in) dat ze geen giften of gunsten hebben beloofd of zullen aannemen en trouw zullen zijn aan de grondwet en de koningin.
In de meeste landen leggen overheidsdienaren een eed af. De mooiste is die van de Privy Counsellors (de adviseurs van de koningin) in het Verenigd Koninkrijk. Die eed was heel lang geheim. Openbaar maken was verraad.
In een hele lange tekst, waarin de Privy Counsellor ook trouw zweert aan het eigen geweten, zweert men trouw aan de koningin en belooft men van alles te verdedigen ‘against all Foreign Princes, Persons, Prelates, States, or Potentates’ (tegen alle vreemde prinsen, personen, prelaten, staten en potentaten). Je ziet de prelaten en potentaten al hand in hand bij Dover het strand op rennen.
Ooit heb ik zelf een eed afgelegd. De belofte kon ook, maar ik riep er de hulp van God bij in. Dus ik stak twee vingers in de lucht en ik zweerde, naast gehoorzaamheid aan de wetten en onderwerping aan de krijgstucht, trouw aan de koningin.
Ik zei deze week tegen iemand: ‘Ik zou zo’n eed dus nooit overdoen, mijn ruggengraat is niet van rubber!’
Toch is trouw zweren aan een persoon best vreemd. Misschien gaat die persoon wel stomme dingen doen. Ik denk hier bijvoorbeeld aan de Spaanse koning die op olifantenjacht ging.
Heimelijk stonden er bij de beëdiging van het Nederlandse kabinet zelfs een paar ministers tussen die het koningshuis willen afschaffen. Ze stonden dus twee keer een eed af te leggen tegenover iemand die ze weg willen sturen. Of, om het anders te zeggen, te huichelen dat het een aard heeft.
Nu zullen er staatsrechtgeleerden zijn die zeggen dat ‘de koningin’ voor ‘volk’ staat. De koningin is slechts het symbool. Je zweert via de koningin dus trouw aan het volk. Maar als je voor iets moet oppassen, is het voor het volk. ‘Het volk’ is anoniem. Je kunt alleen in je eigen hoofd kijken.
Het is maar goed dat ik nooit op een Amerikaanse school heb gezeten. Daar zweren ze trouw aan de vlag. En je rechterhand op het hart leggen bij het volkslied zie je hier, naar Amerikaans voorbeeld, ook steeds vaker. Ook erg.
Ik kan ontroerd raken bij het spelen van Het Wilhelmus, maar ik heb het ook bij God Save The Queen. Ik heb het zelfs bij het Russische volkslied, maar alleen omdat ik de muziek zo mooi vind. En een hand op mijn hart? Nee.
Trouw zweren aan de grondwet is ook een beetje vreemd. Zo heeft het nieuwe kabinet zich voorgenomen grondwetswijzigingen door te voeren. Dus je zweert trouw aan iets wat je wilt veranderen.
Staatsrechtgeleerden zullen nu zeggen dat grondwetswijzigingen pas na nieuwe verkiezingen geëffectueerd kunnen worden, maar toch, de regering heeft de intentie om de grondwet te veranderen.
Het overdoen van de eed mag misschien een toneelstuk zijn, maar die hele eed is een toneelstuk.
Het is alsof je bij mensen op bezoek bent die zich heel erg uitgesloofd hebben om een lekkere maaltijd op tafel te zetten en vragen: ‘Je houdt toch wel van spruitjes?’ En hoewel je bijna moet kotsen van spruitjes zeg je uit beleefdheid enthousiast: ‘Ja, lekker!’ Ergens in je hoofd spreekt een stemmetje: ‘Zo waarlijk helpe mij God almachtig.’
Misschien kun je beter zeggen: ‘Ik zweer of beloof dat ik volgens mijn geweten…’ Je kunt, anders gezegd, alleen trouw zweren aan jezelf.
En dat zweer en beloof ik met de hand op mijn hart. Onder voorbehoud. Want helemaal consequent ben ik ook niet.
© Arnold Jansen op de Haar
 window.___gcfg = {lang: 'en-GB'}; (function() {   var po = document.createElement('script'); po.type = 'text/javascript'; po.async = true;   po.src = 'https://apis.google.com/js/plusone.js';   var s = document.getElementsByTagName('script')[0]; s.parentNode.insertBefore(po, s); })();
Eerdere columns:
