By Arnold Jansen op de Haar
Pantomime is one of the best kept secrets in Britain. Dutch readers may well think it’s like the mime (in Dutch: ‘pantomime’!) which was a recurring interval act during the big TV variety shows of the 1960s and 1970s, in which a mime artist wordlessly performed actions such as placing hands against an invisible window. In our house this was the signal for a toilet break.
But no, I’m referring to the British pantomime, which is being staged in many English theatres during the festive season.
British readers know exactly what I’m talking about. But what they may not know is that most people in other countries, such as the Netherlands, have never heard of it. In that country, around Easter, every little village has a performance of the St Matthew Passion, even if performed by the local brass band, just to highlight the difference in national character – but I digress.
On New Year’s Eve, I went to the matinee at the Lyric Theatre in Hammersmith. They were performing Cinderella.
At the tube station exit you could just follow the throng of families, complete with aunts, uncles, granddads and grannies, to locate the theatre.
So, a little bit later, there I was, together with my sister and publisher, being quite the odd one out. It was my very first pantomime, clearly around fifty years later than for most of the other visitors, who, clutching cups brim-full with sweets, stared expectantly at the stage.
There are only a few fairy tales that are used in pantomimes and Cinderella is one of them. During the performance they do their utmost to produce a highly entertaining spectacle. Famous tunes are sung, there’s acting, slapstick and illusions (the trick with the dress!) and the jokes are aimed at children as well as adults. Most amazingly, even the youngest children are kept on the edge of their seats for the entire two hours.
I’ve never heard such a racket as when the Wicked Stepmother (in this case called Madame Woo) appeared on stage. As if Vladimir Putin had entered a New Year’s reception in the Ukraine. Or when the entire audience shouted ‘look behind you’ (when Cinderella had been captured by the two Ugly Sisters and had to be rescued). Or when the mice wanted to steal the big box containing Cinderella’s dress and Buttons had to come to the rescue. Well, it’s something you really have to see for yourself.
I honestly suspect that there is cheering and booing in the British parliament because they all went to the pantomime when they were young.
But back to the real theatre. The two Ugly Sisters (named Booty and Licious), men dressed as women, were especially brilliant. A guy from the audience called John was invited onto the stage and had to sing a song with the Ugly Sisters, and everyone having a birthday was congratulated. (This could be requested at the box office.) Sweets were also thrown into the audience. Using a tennis racquet, Prince Charming managed to reach the upper circle.
Pantomime has its origins in the Italian commedia dell’arte and the Victorian music hall and is still immensely popular even now. It often stars people who are well known from TV or film. It’s a musical, a comedy, children’s theatre and drama, all rolled into one. I was surprised by the high quality of the performance. My mother would have said: ‘And it had a good heart, too.’ At the end, even the Wicked Stepmother and the Ugly Sisters admitted they were sorry.
People always say that the English take things as they come, are as cool as cucumbers. By going to a pantomime you discover the real England. Sitting in the audience, I couldn’t stop thinking: this is the most emotional nation in the world. In just under a year there will be pantomimes again, and in the meantime I’m wondering why not a single Dutch theatre producer has discovered this phenomenon.
© Arnold Jansen op de Haar
© Translation Holland Park Press
Previous columns:
End-of-Year Chat
A Cigar in Brussels
Burning a Catholic
Ted or Sylvia?
Unsuitable for Class War
England-bound
The Weather in Arnhem
Accident & Emergency
The Plumber and the Little Prince
A Trojan Horse
Pilloried!
Portobello Hipster
A Celebration Every Day
Diana is Back
Loved by All
Cooking in Peacetime
A Bit of a Genetic Mess
Email a Fairy
A Peeing Neanderthal
Fictional Brits
Bare Burka
Is Van Gaal a Turkey?
An Estate Agent in High Heels
A Boy from Westminster
Adventure in Amsterdam
Amalia & George
Cheering Quietly
Human Waste
D-Day for Poetry
A Dog in London
Van Gaal and Wurst
Baby King George
The Virgin Train from Birmingham
Nuclear Hospitality
Vladimir the Viking
Ski Girl with Moustache
Phoenix
Message From the Bathtub
A Consistent Resolution
Nigella’s Law
Selfie
Cowboy in the Kingdom
An Angry Philanthropist
Oligarch with Red Umbrella
The Lives of Others
Uproar in the Czar Peter House
A Postcard Home
An Angry Ladies’ Hairdresser
Syrian Football
The Man Who is Always Late
What will survive of us is love
A Gibraltarian Librarian
Maar nee, ik doel op de Britse pantomime, zoals die hier in Engeland in tal van theaters rond Kerst en Oud en Nieuw wordt opgevoerd.
De Britse lezers weten natuurlijk exact waarover ik het heb. Maar wat ze misschien niet weten is dat de meeste mensen in een land als Nederland er nog nooit van gehoord hebben. Daar hebben ze met Pasen dan weer in ieder gehucht een opvoering, desnoods uitgevoerd door de plaatselijke fanfare, van de Matthäus Passion, om het verschil in volksaard aan te geven, maar ik dwaal af.
Ik toog op oudejaarsdag naar de matinee in het Lyric Theatre in Hammersmith. Daar werd Cinderella (Assepoester) opgevoerd.
Bij de uitgang van het station hoefde men de stroom van gezinnen, aangevuld met tantes, ooms en opa’s en oma’s maar te volgen om het theater te vinden.
Dus daar zat ik even later. Samen met zus, en uitgever, een beetje uit de toon te wezen. Het was mijn allereerste pantomime, en zo te zien was dat vijftig jaar later dan de meeste andere bezoekers, die reeds met hun tot de rand gevulde snoepbekers verwachtingsvol naar het toneel staarden.
Er zijn slechts een paar sprookjes die men voor die pantomimes gebruikt. Assepoester is er een van. En vervolgens doet men er alles aan om er een zeer onderhoudend spektakel van te maken. Er worden bekende liedjes gezongen, er wordt geacteerd, er is slapstick en illusionisme (truc met de jurk!) en de grappen zijn zowel voor kinderen als volwassenen. En het verbazingwekkende is dat zelfs kleine kinderen twee uur lang op het puntje van hun stoel zitten.
Ik heb nog nooit zo’n kabaal gehoord als toen de Boze Stiefmoeder (in dit geval Madame Woo genaamd) het toneel betrad. Alsof Vladimir Poetin een Oekraïense nieuwjaarsborrel binnenstapt. Of toen de hele zaal ‘look behind you’ riep. (Assepoester was opgesloten door de twee ‘Ugly Sisters’ en moest bevrijd worden.) Of toen de muizen een hele grote doos met de jurk van Cinderella wilden stelen en ‘Buttons’ die moest redden. Nou ja, je moet het misschien gezien hebben.
Zelf vermoed ik dat het in het Britse parlement zo toegaat als het toegaat, met gejuich en boegeroep, omdat ze allemaal als kind naar een pantomime zijn geweest.
Maar terug naar het echte theater. Vooral de twee ‘Ugly Sisters’ (Booty en Licious genaamd), mannen in vrouwenkostuum, waren briljant. Ene John uit het publiek moest op het podium samen met de ‘Ugly Sisters’ een liedje zingen en iedereen die jarig was werd gefeliciteerd. (Dat kon men van tevoren opgeven bij de kassa.) Ook werden er snoepjes de zaal ingegooid. Met een tennisracket haalde ‘Prince Charming’ zelfs het tweede balkon.
Pantomime heeft zijn wortels in het Italiaanse Commedia dell’arte en de Victoriaanse Music Hall en is tot op de dag van vandaag immens populair. Vaak wordt een aantal van de rollen gespeeld door mensen die bekend zijn van tv of film. Het is musical en comedy, kindervoorstelling en drama, alles ineen. Ik werd verrast door het hoge niveau van deze voorstelling. Mijn moeder zou zeggen: ‘En er zit nog een strekking in ook.’ Zelfs de Boze Stiefmoeder en de ‘Ugly Sisters’ zeiden op het eind sorry.
Men zegt altijd dat de Engelsen flegmatiek zijn, cool as a cucumber. Ga naar een pantomime en je ontdekt het echte Engeland. Ik zat in die zaal voortdurend te denken: dit is het emotioneelste volk ter wereld. Over een klein jaar zijn er weer pantomimes. En ondertussen vraag ik mij af waarom nog geen enkele Nederlandse theaterproducent dit fenomeen ontdekt heeft.
© Arnold Jansen op de Haar
Eerdere columns:
Eindejaarsgesprek
De sigaar in Brussel
Een katholiek verbranden
Ted of Sylvia?
Ongeschikt voor klassenstrijd
Engelandvaarders
Het weer in Arnhem
Spoedeisende Hulp
De loodgieter en de kleine prins
Het paard van Troje
Aan de schandpaal!
Portobello Hipster
Elke dag feest
Diana is terug
Geliefd door allen
Koken in vredestijd
Een genetisch zootje
E-mail een elfje
De plassende Neanderthaler
Fictieve Britten
Blote boerka
Is Van Gaal een kalkoen?
Een makelaar op hoge hakken
Een jongen uit Westminster
Avontuur in Amsterdam
Amalia & George
Zachtjes juichen
Menselijk afval
D-Day voor poёzie
Een hond in Londen
Van Gaal en Wurst
Baby King George
De Virgin trein uit Birmingham
Nucleaire gastvrijheid
Vladimir de Viking
Ski-meisje met snor
Feniks
Bericht vanuit de badkuip
Een consequent voornemen
De wet van Nigella
Selfie
Cowboy in het koninkrijk
Een boze filantroop
Oligarch met rode paraplu
Het leven van de anderen
Rumoer in het Tsaar Peterhuisje
Een briefkaart naar huis
Een boze dameskapper
Syrisch voetbal
De man die altijd te laat is
What will survive of us is love
Een Gibraltarese bibliothecaris