By Arnold Jansen op de Haar
Last week even dyed-in-the-wool republicans joined the chorus of approval for Queen Beatrix and pledged their trust to Willem-Alexander (the Dutch Crown Prince). ‘And to Máxima (his wife),’ they added quickly.
In the past few days Her Majesty couldn’t put a foot wrong. It was just a ‘coincidence’ that she announced her abdication on the birthday of Jorge Zorreguieta, the controversial father of Máxima. At the same time people maintained that Her Majesty is meticulous in her preparation. Well, it’s one or the other.
It’s a shame that Prince Bernhard is no longer alive. His pronunciation of ‘Jorge’ was wonderful: with a heavy German accent. Besides, at one point he had a son-in-law called Jorge and he was a friend of Jorge Zorreguieta, so he had plenty of practice.
Was Queen Beatrix really that popular during her reign? She never hit the top spot in the opinion polls. Her mother, Juliana, was the most popular royal during her lifetime. Later Máxima took over the number 1 spot. It’s only now, just before her abdication, that Queen Beatrix finally edges in to become the number 1 royal. This is primarily due to her role as a mother and grandmother.
Since the foundation of the Kingdom of the Netherlands in 1813, there has been a tradition of the king abdicating. King Willem I moved to Berlin with a Roman Catholic countess to enjoy his retirement. Likewise, Queens Wilhelmina and Juliana abdicated and reverted to the title of princess. It’s not yet clear which title Queen Beatrix will adopt: princess or queen mother. I think she’ll go for the latter.
After the Queen had addressed the nation the people didn’t go to the palace gates in droves to thank her. There were no flowers attached to railings, no cheering or flag waving, just a few journalists in the drizzle. ‘I expect it will get a bit busier later on,’ said a shivering news reporter.
The Queen is very much respected, and she has barely put a foot wrong, but she’s not tremendously well liked, and repeatedly showing live pictures of the palace gates doesn’t change that. Someone remarked, ‘I had to walk my dog, so I thought: let’s check out the neighbours.’ In the end they had to fall back on interviewing people in an electronics shop in Arnhem.
The new Dutch queen is a Roman Catholic, because Máxima hasn’t renounced her religion. In the end, the royal family also represents the Roman Catholic section of the population – something that truly delights my 88-year-old mother and my 86-year-old aunt, who still remember how in their youth Roman Catholic emancipation took flight after centuries of discrimination.
In contrast to the English kings, Dutch kings are not crowned; instead they are inaugurated by both chambers of parliament after the king has put his name on the dotted line in the Palace on the Dam. So there is no secret ritual performed in the presence of a senior member of the church, possibly hidden by a tent. The Dutch crown is a gift not of God but of the people, which is actually quite republican.
Máxima and Willem-Alexander apparently complement each other, even in the literal sense. During joint interviews Máxima often utters the first and final words, while all the time she keeps a watchful eye on Willem-Alexander.
Last week she was the first to comment on Beatrix’s abdication: it was an honour to succeed her mother-in-law. Well, that’s not quite right, but we know what she means.
Willem-Alexander put things right a couple of days later when he responded: ‘It’s an honour to succeed my mother.’ Without meaning to, he only drew more attention to Máxima’s gaffe.
Willem-Alexander will not reign as King Willem IV but rather as King Willem-Alexander, breaking with the tradition of naming himself after the Dutch founding father, Willem of Orange. Besides, he has the support of a popular, exuberant, Roman Catholic queen. The Dutch royal family is no longer Calvinistic but flamboyant. Long live the Queen!
Yet power is transient: before you know it your remains, like those of Richard III, are being dug up from under the tarmac of a municipal car park.
© Arnold Jansen op de Haar
© Translation Holland Park Press
De majesteit kon dezer dagen niks fout doen. Dat ze precies op de dag dat de omstreden vader van Máxima, Jorge Zorreguieta, jarig was, haar abdicatie aankondigde was ‘toeval’. Tegelijkertijd zei men dat de majesteit altijd alles tot in de puntjes regelt. Het is het een of het ander.
Jammer dat prins Bernhard er niet meer is. Die kon zo mooi Jorge zeggen, met een zwaar Duits accent. Hij had ooit ook een schoonzoon die Jorge heette. En hij was bevriend met Jorge Zorreguieta. Hij Jorgte wat af.
Was koningin Beatrix gedurende haar regeerperiode wel zo populair? Ze kwam nooit op plaats 1 in de peilingen. Toen haar moeder Juliana nog leefde was die het populairst. Máxima nam later de toppositie over. Slechts nu, vlak voor haar troonsafstand, dreigt koningin Beatrix de nummer 1 te worden. Vooral door haar rol als moeder en grootmoeder.
Al sinds het begin van het Koninkrijk der Nederlanden in 1813 bestaat er een traditie van abdicatie. Koning Willem I ging van zijn oude dag genieten in Berlijn met een katholieke gravin. Ook Wilhelmina en Juliana traden af. Zij werden daarna weer prinses. Of Beatrix ook prinses zal worden of koningin-moeder is nog niet duidelijk. Ik denk het laatste.
Nadat de koningin de natie had toegesproken stroomde het volk niet massaal naar het paleis om de koningin te bedanken. Geen bloemen in de hekken, spreekkoren of vlaggetjes, slechts een handjevol journalisten bij druilerig weer. ‘Ik denk dat het straks nog wat drukker wordt,’ zei een verkleumde verslaggeefster.
De koningin wordt zeer gerespecteerd, ze heeft nauwelijks fouten gemaakt, maar dat ze geliefd is spatte er niet direct vanaf, hoe vaak men ook overschakelde naar de hekken van het paleis. Iemand zei: ‘Ik liet toch mijn hond uit. Dus ik dacht: laat ik eens bij de buren kijken.’ Ten langen leste begon men mensen te interviewen in een elektronicazaak in Arnhem.
Nederland krijgt een rooms-katholieke koningin. Máxima heeft haar geloof nooit afgezworen. Eindelijk wordt ook het katholieke volksdeel vertegenwoordigd door het koningshuis. Iets waar mijn moeder (88) en tante Ted (86) nogal over in hun nopjes zijn. Die herinneren zich uit hun jeugd hoe de katholieke emancipatie, na eeuwen van achterstelling, een vlucht nam.
In tegenstelling tot de Engelse koningen wordt de Nederlandse vorst niet gekroond maar door de verenigde kamers der Staten-Generaal ingehuldigd nadat hij zijn handtekening in het paleis op de Dam heeft gezet. Er wordt dus ook geen geheim ritueel uitgevoerd met een vertegenwoordiger van de kerk, al dan niet in een tent. De Nederlandse kroon is niet door God gegeven maar door het volk, eigenlijk heel republikeins.
Máxima en Willem-Alexander schijnen elkaar aan te vullen. Ook letterlijk trouwens. Meestal worden ze samen geïnterviewd en dan heeft Máxima vaak het eerste en het laatste woord. Tussendoor houdt ze Willem-Alexander scherp in de gaten.
Afgelopen week reageerde ze als eerste op de troonsafstand van Beatrix. Het was een eer om haar schoonmoeder op te volgen. Feitelijk onjuist, maar we begrijpen wat ze bedoelt.
Willem-Alexander zette het een paar dagen later recht toen ook hij reageerde met: ‘Het is een eer om mijn moeder op te volgen.’ Met die bewoordingen legde hij onbedoeld nog eens extra nadruk op Máxima’s faux pas.
Willem-Alexander wordt niet koning Willem IV maar koning Willem-Alexander. Hij doorbreekt een traditie: de traditie om jezelf als stadhouder of vorst te vernoemen naar de protestantse stamvader Willem van Oranje. Bovendien heeft hij een populaire, uitbundige, katholieke koningin aan zijn zijde. Het Nederlandse koningshuis wordt van calvinistisch Bourgondisch. Leve de koningin!
Maar macht is vergankelijk. Voor je het weet word je, zoals Richard III, na ruim vijf eeuwen onder het asfalt van een parkeerplaats gevonden.
© Arnold Jansen op de Haar
 window.___gcfg = {lang: 'en-GB'}; (function() {   var po = document.createElement('script'); po.type = 'text/javascript'; po.async = true;   po.src = 'https://apis.google.com/js/plusone.js';   var s = document.getElementsByTagName('script')[0]; s.parentNode.insertBefore(po, s); })();
Eerdere columns:
